На ден 26.04.2023 година во работна посета на Државниот пазарен инспекторат беа претставници од Агенцијата за надзор на пазарот на БИХ- Едуард Шакота, заменик директор, Самир Бекто, помошник директор и Младен Батковиќ, стручен соработник за опрема под притисок.
На средбата гостите од БИХ ги запознаа присутните за работата на Агенцијата и нејзините активности во врска со надзорот на пазарот во БИХ, начинот на вршење на инспекцискиот надзор според законските прописи на БИХ и статусот на инспекторите.
Од наша страна беа претставени надлежностите на пазарниот инспекторат, сегментите на работа и примената на законите, прописите и актите на трговските друштва, физички и правни лица и останати граѓани кои вршат дејност на територијата на Република Северна Македонија, а кои најчесто се однесуваат на безбедност на производи, заштита на потрошувачи, дејности од областа на трговија, угостителство, туризам, занаетчиство како и други работи кои се опфатени со закон. .
Присутните, го искажаа своето задоволство од посетата и изразија желба за понатамошна меѓусебна соработка.
Во рамките на проектот “Зајакнување на внатрешниот пазар” кој се спроведува во Министерството за економија и чија четврта компонента е поврзана со работата на Државниот пазарен инспекторат, беше организирана дводневна работилница на тема: Општа безбедност на производите.
Главната цел на работилницата беше да се претстави Директивата/Directive 2001/95/EЗ и Законот за безбедност на производите преку студии на случај и добри практики при споредување на Законот. Односно беше презентирана Директивата 2001/95/ЕЗ за општа безбедност на производите, нејзините измени, цел, опсег и области како и Safety Gate (Систем за брзо предупредување на ЕУ за опасни непрехранбени производи).
Понатаму, дел од работилницата беше и презентација за општите барања за безбедност, критериуми за оцена на сообразност на производот, обврска на производителите и дистрибутерите во согласност со Законот за општа безбедност на производите, надзор на пазарот на производи – (Студија на случај) согласно Законот за општа безбедност на производите и проценка на ризикот на производите (Студија на случај).
Исто така, беа прикажани овластувањата, одговорностите и инспекциските мерки на органите за надзор на пазарот утврдени во Законот за општа безбедност на производите, мерки на инспекциските органи согласно Законот за општа безбедност на производите, стандардна оперативна процедура за надзор на пазарот во согласност со добрата практика на ЕУ и примери на неусогласени производи пронајдени на пазарот при надзор (студии на случај) во согласност со Законот за општа безбедност на производите.
Работилниците се одржаа во Скопје, Штип и Охрид.
Во текот на вчерашниот ден, 25.04.2023 година, Државниот пазарен инспекторат во координација со Управата за финансиска полиција и Министерство за внатрешни работи изврши надзори на Кванташки пазар. При надзорите беа констатирани следните неправилности, односно беа затекнати трговци кои не воделе евиденција во трговијата согласно закон што е спротивно на член 28 став 1 од Законот за трговија, а е сторен прекршок по член 57 став 1 од истиот закон. За овие трговци изречени се глоби во вредност над 580.000 денари. Истовремено согласно член 51 став 1 точка 6 од Законот за трговија запленети се стоки од над 15 тони.
Затекнати се и физички лица кои вршеа нерегестрирана дејност, односно вршеа трговија на мало, за што се издадени прекршочни платни налози во вредност од над 30.000 денари во согласност со член 2 ст.2 а казниво по член 58 ст.14 од Закон за трговија и им е издадена забрана за вршење дејност во рок од 30 дена.
За оние трговци кои не го пријавиле исполнувањето на минимално техничките услови издадени се прекршочни платни налози во вредност од над 18.000 денари. По Закон за метрологија издадени се прекршочни платни налози во вредност од над 12.000 денари за неверифицирана вага.
Имаше и трговци кои ја прекршиле Одлуката за определување обврска на трговците да прибавуваат и продаваат определени видови и количества на одделни стоки за што се издадени прекршочни платни налози од над 200.000 денари.
Издаден е и прекшочен платен налог во вредност од 120.000 денари за организаторот, мал субјект, правно лице на Кванташки пазар кој го прекршил член 14 став 2 од Законот за трговија, што е казниво по член 58 став 1 од истиот закон и за одговорното лице во правното лице е издаден платен налог во вредност од 6000 денари.
По завршувањето на акцијата, запленетите стоки, овошје и зеленчук, беа предадени во Агенцијата за одземен имот, а во заеднички договор со директорот на Агенцијата, запленетите стоки ги дониравме, односно распределивме онаму каде што е најнеопходно.
Ова е само почеток на ваквите акции, а ќе следат и поригорозни во наредниот период. Никој не е над законот, и не смее да ги заобиколува законите, ниту пак да манипулира со граѓаните.
Директорот Горан Трајковски, апелира до сите економски субјекти, едната опција е да си ги платат прекшочните платни налози, втората е да си го остварат своето право доколку имаат забелешка во судска постапка. Од денес па натака сите инспектори кои што констатирале прекршок кај економските субјекти ќе се појавуваат на судските рочишта, и ќе ги застапуваат и бранат законите по кои што ги констатирале прекршоците. Практиката од непојавување на инспекторите на судските рочишта нема да ја има во иднина, бидејќи системот мора да профункционира.
Нашата цел е доследно почитување на законите и целосно функционирање на системот. Инспекторите и понатаму се на терен, а граѓаните ги охрабруваме да ги пријавуваат нерегуларностите кои се однесуваат на нивните потрошувачки права.
Би сакал да изразам благодарност до премиерот на Владата Димитар Ковачевски и министерот Крешник Бектеши, за поддршката која ја даваат во целиот овој процес со регулирање на цените, а тоа е пред се за доброто на граѓаните. Исто така, сакам јавно да изразам благодарност до пазарните инспектори и до сите надлежни институции кои беа дел од оваа акција и најпрофесионално си ја завршија работата. - потенцираше директорот Горан Трајковски.
Државниотпазарен инспекторат контролираекономскисубјекти на цела територија на РепубликаСевернаМакедонија по Одлука за определување на највисоки цени за одделни производи во трговијата на мало бр. 41-3467/3 од 03.04.2023 и Одлука за изменување на одлуката за определување на највисоки цени за одделни производи во трговијата на мало (Сл. Весник на РСМ бр. 78/23) донесена од страна на Владатакоја се однесува на цените на замрзнување на овошјето и зеленчукот и тоа на следните производи:
Во согласност со горенаведенитеОдлуки, на територија на цела РепубликаСевернаМакедонија, од денот на донесување на Одлуките до сега, извршени се над 650надзори и контроли и забележано е прекршувања на Одлукитекај22економскисубјекти за што се издаденипрекршочниплатениналози во висина од над 1.300.000 денари. Од надзорите е заклучено дека производите опфатени со овиеОдлуки се продаваат по цени во согласност со последнатаизменетаОдлука и повеќето од нив се достапни во продавниците и маркетитеширумземјава.
Дополнително, има постапки во тек од кои ќе се утврдува висината на казните на оние трговци кои ја прекршиле Одлуката. Инспекторите и понатаму се на терен!
Министерот за економија Крешник Бектеши и директорот на Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) Горан Трајковски денеска на прес -конференција информираа за последната Одлука на Владата за утврдување на највисоки цени на одделни производи, како и за извршените надзори од страна на ДПИ.
Директорот Горан Трајковски, го истакна следново:
„Сакам да го поздравам донесувањето на новата Одлука која како и сите претходни одлуки се од големо значење за граѓаните. Убеден сум дека Владата и понатаму ќе спроведува и носи вакви одлуки кои пред се, се однесуваат за добробит и олеснување на животот на граѓаните.
Од донесувањето на првата Одлука која се однесува на ограничување на маржата од 5-10% заклучно со последната Одлука, извршени се над 1800 надзори и издадени се над 20 прекршочни платни налози во вредност од над 2.5 милиони денари.
Пaзарниот инспекторат постапува по сите Одлуки на Владата кои се однесуваат на цените на производите, а тоа значи дека и понатаму ќе работиме со полн капацитет и сите инспектори ќе бидат на терен на цела територија Република Северна Македонија. Никој не е над законот, барем тоа ќе биде така се додека јас сум директор на пазарниот инспекторат. Нема да дозволам да има исклучоци и секој кој прекршил одлука, закон, законски пропис ќе биде санкциониран со соодветна казна, а казните се високи од 800 – 10.000 евра, во овој случај, во зависност од големината на субјектот.“
Во рамките на проектот “Зајакнување на внатрешниот пазар” кој се спроведува во Министерството за економија и чија четврта компонента е поврзана со работата на Државниот пазарен инспекторат, се организираа работилници со експертот Андрејка Грлич, на тема „Нечесни трговски практики и нечесни договорни одредби“ (односно директивите 93/13/ЕЕЗ, 2005/29/ЕЗ, 2019/2161) од Законот за заштита на потрошувачите. На работилниците присуствуваа инспектори од сите одделенија за инспекциски надзор на територија на Република Северна Македонија.
Целта на на проектот EuropeAid/140492/DH/SER/MK е поддршка на инспекцискиот надзор преку функционална реорганизација на Државниот пазарен инспекторат, дополнување на методологијата за надзор и воведување нови алатки и олеснување на работата на пазарните инспектори.
Главната цел на оваа работилница е да се пренесат искуство и практика заснована на компетентност за проценка на ризик од земјите на ЕУ. Оваа обука за надзор на претпријатијата заснован на ризик ќе вклучува развој, примена, управување со ризик, проценка на ризик на деловните сегменти, барања за надзор засновани на ризик и препораки за тоа како да се избегнат честите грешки во процесот на проценка на ризикот. Овој вид на упатства се наменети за субјектите на јавната администрација кои вршат надзор над активностите на економските оператори за спроведување и/или подобрување на постоечките системи за проценка и управување со ризикот. Целта е да се обезбеди заштита на јавните вредности (здравје, животна средина, јавна и приватна сопственост, итн.) вградени во правните акти со кои се регулира надзорот на активностите на стопанските субјекти а се доделени како надлежности на пазарниот инспекторат. Пазарниот инспекторат ќе се стекне со нови знаења и информации за тоа како се вршат контролите и надзорите во земјите членки на ЕУ и ќе може чекор по чекор да ги спроведува во своите процеси.
Г-ѓа Андрејка Грлиќ, експерт за надзор на пазарот од Словенија, беше предавач на обуките.Таа е правник со повеќе од 30 години професионално искуство во областите на надзор на пазарот, заштита на правата на потрошувачите, пазарни стратегии, реформи во инспекцијата итн. Работела во Словенечкиот пазарен инспекторат повеќе од 24 години, од кои речиси 15 години како главен Пазарен инспектор. Работела и како предавач на различни универзитети, образовни институции во Словенија и во странство.
Државниот пазарен инспекторат во периодот од 13.03 до 19.03.2023 година има извршено над 650 инспекциски надзори на целата територија на Република Северна Македонија.
Во наведениот период од страна на Државниот пазарен инспекторат наплатени и издадени се над 175 прекршочни платни налози со вредност над 6.230.000 денари.
Државниот пазарен инспекторат врши континуирани инспекциски надзори кај трговците на големо и мало во делот на почитување на Одлуката за замрзнување на цената на лебот до 33 денари, Одлуката за определување обврска на трговците да прибавуваат и продаваат определени видови и количества на одделни стоки на потрошувачите според определен редослед и Одлуките за определување на највисоки цени за одделни производи во трговијата на мало
Во горенаведениот период на територија на Република Северна Македонија се извршени над 530 инспекциски надзори и контроли по Одлуките за посебни услови за трговија на одделни стоки. Во некои економски субјекти констатирани се прекршоци за што се издадени прекршочни платни налози во висина од над 1.750.000 денари.
Државниот пазарен инспекторат и понатаму интензивно ќе спроведува контроли и надзори во согласност со своите надлежности. Нема да има отстапувања и ќе биде казнет секој оној кој пробал на било каков начин да изврши прекршување на законите по кои постапува пазарниот инспекторат.
Како институција ќе ги ангажираме сите расположливи ресурси за тековно постапување и спроведување на законските регулативи од кои произлегуваат нашите надлежности. Пазарниот инспекторат постојано врши надзори и постапува во согласност со законите, годишниот и стратешкиот план за работа. Дополнително, покрај редовните контроли, постапува и по пријави доставени од граѓаните и им излегува во пресрет за секое прашање поврзано со нашите надлежности и делокруг на работа.
Законите ќе важат исто за сите, без селективност, а секој што нема да ги почитува, ќе биде санкциониран. Надзори се вршат постојано, а пазарниот инспекторат функционира со својот полн капацитет.
Врз основа на Одлуките на Владата за определување на највисоки цени за одделни производи во трговијата, пазарниот инспекторат од 16 до 18 март 2023 година изврши над 350 надзори на цела територија на Македонија. Од надзорите е констатирано дека одлуките се почитуваат, освен кај шест економски субјекти, за кои се изречени прекршочни платни налози во вредност од над 1.275.000 денари.
Пазарниот инспекторат и понатаму е на терен и ќе постапува по сите Одлуки на Владата, дополнително, покрај останатите свои надлежности.
Начинот на кој ќе се постапува доколку некој од економските оператори дејствува спротивно од Одлуките е предвиден во Законот за трговија. Во случај да се утврди прекршување на Одлуките ќе следат казни кои произлегуваат од Законот за трговија! Казните се високи и изнесуваат од 800 до 10000 евра, во зависност од големината и видот на економскиот оператор.
Напоменуваме дека Државниот пазарен инспекторат ќе постапува исклучиво по однос на контрола на цените утврдени со Одлуките, но нема надлежност да постапува, ниту пак да влијае врз формирање на цени во трговијата на големо и трговијата на мало.
Апелираме да се почитуваат Одлуките, а исто така ги повикуваме граѓаните доколку забележат неправилности веднаш да пријават во пазарниот инспекторат. Работиме во интерес на граѓаните и токму затоа се донесени овие Одлуки, за да се помогне во време на економска криза која сеуште постои и да се спречи личното профитерство и злоупотреба.Исто така, ги повикувам граѓаните, доколку забележат било какви нерегуларности, да пријават во Државниот пазарен инспекторат, а ние ќе постапиме во рамки на нашите надлежности.
На 18.03.2023 година од страна на полициски службеници на Бирото за јавна безбедност при МВР во содејство со инспектори од Државниот пазарен инспекторат (ДПИ), Управата за јавни приходи (УЈП) и Државниот инспекторат за труд (ДИТ) спроведена е заедничка контрола во угостителски објекти во Гостивар.
За време на контролата од страна на пазарниот инспекторат се утврдени низа неправилности, односно во еден од угостителските објекти констатирани се неправилности по Закон за заштита од пушење, за што е издаден соодветен прекршочен платен налог. Во друг угостителски објект изречени се глоби поради констатирани неправилности меѓу кои непоседување книга за дневен извештај и непочитување на Законот заштита од пушење во затворен дел од објектот.
На 18.03.2023 од страна на полициски службеници од ОКП-ОЕК при СВР Куманово во заедничка акција со Државниот пазарен инспекторат извршена е контрола на правни и физички лица кои вршат дејност од областа на девизното работење, преку купување и продажба на ефективни странски и домашни пари, при што кај четири физички и правни лица се констатирани неправилности, односно работење спротивно на Законот за девизно работење на Република Северна Македонија.
При контролата на две правни лица во Куманово, утврдено е дека не поседуваат Решение за вршење на дејност од НБРСМ, ниту лиценца за вршење на продажба и купување на ефективни странски и домашни пари и пронајден е голем износ на домашни и странски пари во различни валути.
Во менувачница е утврдено дека нема регистрирано правно лице во Централен регистар на РСМ, а не поседува ниту лиценца ни Решение од НБРСМ за вршење на менувачко работење. Во моментот на контролата во менувачницата лицето противправно поседувало домашни и странски валути во поголем износ, а на Градскиот плоштад во Куманово, затекнато е лице како врши менувачко работење спротивно на чл.54 од Законот за девизно работење, при што и кај него се пронајдени поголем износ на пари во различни валути.
За констатираната состојба спротивно на чл.54 од Законот за девизно работење на РСМ кај овие правни и физички лица е известен дежурен Јавен обвинител од ОЈО Куманово и по целосно расчистување и документирање на случаите од страна на ОКП-ОЕК при СВР Куманово ќе биде изготвен соодветен поднесок.
Државен пазарен инспекторат
| Оваа е-адреса е заштитена од спамботови. Треба да ви е овозможено JavaScript за да ја видите. | ||
| ул. Луј Пастер број.1 спрат 3, 1000 Скопје | ||
| ++389 (0)2 3162 341 |
